Onlangs kwam ik een boek van Osho tegen waarin hij spreekt over het verschil tussen psychologie en meditatie. Hij schetst hierin een duidelijk en fundamenteel verschil: waar psychologie zich bezig houdt met de persoonlijkheid, het ego, de mind, is meditatie in de eerste plaats geïnteresseerd in de ruimte voorbij de mind. Iemand die mediteert, wil de mind alleen leren kennen om hem vervolgens achter zich te kunnen laten.
Het boek heet ‘Enlightenment is Your Nature – the fundamental difference between psychology, therapy and meditation’ en is een compilatie van lezingen die Osho live over dit onderwerp heeft gehouden.
Ik vond dit boek erg boeiend en verhelderend en wil hier graag wat delen van wat mij vooral heeft geraakt. Osho introduceert de ‘psychologie van de boeddha’s’, wat voor mijzelf — en misschien ook voor andere psychologen — een inspirerend concept is, dat geweldige mogelijkheden in zich draagt. Als we de psychologie over de mind heen kunnen tillen, wat een enorme sprong zou er dan in begrip en bewustzijn gemaakt kunnen worden…
In dit boek wordt helder gemaakt waar het verschil ligt tussen de oosterse benadering en de westerse. Zo zegt Osho bijvoorbeeld:
…”if I give you a seed of a beautiful tree, and you become too concerned with the seed and you try to understand and dissect, and dissect more — the chemical structure, the physical structure, the atomic structure, the electrons, the neutrons — and you go on and on, you completely forget that the seed was meant only to become a tree.“…The Western psychologist is interested in mind just like this example of you being too much obsessed with the seed. The Eastern approach to consciousness is also interested in the seed but not for its own sake — it is interested in the seed because it carries a potentiality, a possibility of becoming a beautiful tree…” “…The concern of the buddhas about the mind is only as a stepping-stone. The mind has to be understood because we are entangled in it.”
De psychologie van de boedda’s is in het Oosten ontwikkeld. Deze psychologie is bijna tienduizend jaar oud. De westerse psychologie is iets meer dan een eeuw oud en staat daarom volgens Osho nog in de kinderschoenen. Overigens wordt in het Oosten de westerse psychologie door veel psychologen toegepast, terwijl in de westerse psychologie steeds meer aandacht komt voor methoden die voortkomen uit de oosterse benadering, zoals mindfulness en ACT. Toch is een diepgaand begrip van meditatie en de eigen innerlijke natuur hier nog niet echt doorgedrongen.
Waar men zich mee bezig houdt in de oosterse psychologie is hoe uit de gevangenis van de mind te komen, hoe de structuur ervan te gebruiken om er voorbij te kunnen gaan. Deze psychologie, die geworteld is in meditatie, komt van binnenuit tot begrip.
“… when a meditator watches his own mind, he watches the human mind alive, throbbing, beating. He watches his own mind because that is the closest you can get to the mind. From the outside you can never get very close to the mind; from the outside you can infer, but it will remain inference. It can never become knowledge, because even rats can deceive you, and they have been found to do just that!”
Waarom wil men uit de mind komen? De mind is binnenin je, maar eigenlijk is het een verzameling opvattingen van de maatschappij die in jou geprojecteerd is. Het is niet van jou. Een kind wordt niet geboren met een mind. Het wordt geboren met hersenen. De hersenen zijn een mechanisme, de mind is een ideologie. De hersenen worden gevoed door de maatschappij en elke maatschappij creëert een mind volgens de conditioneringen van die maatschappij. Je kunt de waarheid vinden als je je los maakt van deze mind en met frisse ogen naar het bestaan kijkt, als een pasgeboren baby.
“When you feel existence immediately, without any mediator, with no mind given by anybody else to you, you taste something which transforms you, which makes you enlightened, awakened, which brings you to the highest peak of consciousness. A greater fulfilment there is not. A higher contentment there is not. A deeper relaxation there is not.”
De psychologie van de boeddha’s is geen wetenschap in de zin zoals wij die kennen, want wetenschap blijft beperkt tot de mind. Het is meer een kunst, een flexibele kunst. De methoden die gebruikt worden zijn individueel, eigenzinnig, niet wetenschappelijk. Dat is zo omdat wetenschap objectief is, het gaat altijd over een ander, nooit over je eigen wezen.
De psychologie van de boeddha’s is geen filosofie.
De psychologie van de boeddha’s is eigenlijk ook niet echt een psychologie, want psychologie gaat uit van de mind en een boeddha is een no-mind. Toch gebruikt Osho het woord psychologie omdat er vooralsnog geen beter woord voorhanden is.
“Psychology presupposes that the mind is functioning, thinking, planning, worrying, imagining, dreaming — and a buddha has no dreaming, no planning, no worrying, no thinking. He simply exists. He exists like a rock, like a tree, like a river — with just one difference, a tremendous difference. The difference is that he exists without mind but full of awareness.”
Het enige dat belangrijk gevonden wordt in de psychologie van de boeddha’s is hoe uit de mind te komen, zodat er ruimte komt voor de waarheid van het bestaan en je eigen innerlijke natuur. Daarvoor zijn allerlei methoden en technieken ontwikkeld, die al naar gelang de soort mind waar je mee te maken hebt, gebruikt kunnen worden. Traditioneel zijn er 108 methoden van meditatie ontwikkeld. Osho heeft al deze methoden diepgaand uitgeprobeerd om na te kunnen gaan of er een essentiële kern is, iets dat hetzelfde is in alle methoden. Hij kwam tot de conclusie dat het essentiële aan alle meditatietechnieken de kunst van gewaarzijn, getuige-zijn is. Daarna heeft hij zijn eigen methoden ontwikkeld, speciaal voor de mens van deze tijd. Maar ook bij die methoden is de essentiële kern hetzelfde.
Door alleen maar getuige te zijn van de mind kom je los van je identificatie ermee, waardoor gedachten langzaamaan naar de achtergrond gaan en tenslotte oplossen als wolken in een heldere hemel. Zo wordt het steeds stiller binnenin je en kan de ruimte die dan ontstaat vanzelf gevuld worden door je eigen innerlijke natuur.
“Your truth is not to be thought about, it has to be seen. It is already there. You don’t have to go anywhere to find it. You don’t have to think about it, you have to stop thinking so that it can surface in your being.
Unoccupied space is needed within you so that the light that is hidden can expand and fill your being. It not only fills your being, it starts radiating from your being. Your whole life becomes a beauty, a beauty that is not of the body, but a beauty that radiates from within, the beauty of your consciousness.”
Alle citaten zijn uit: Osho: Enlightenment is your nature. The fundamental difference between psychology, therapy and meditation, uitgeverij Watson, 2017.
prachtig dat je deze tekst op je site hebt geplaatst.